Sanatçı: Albert Namatjira Kimdir?

Albert Namatjira (1902 – 1959) Avustralya sanatında anıtsal bir figürdür. Yerli bir Avustralyalı Arrernte adamı olarak “Avrupa” tarzı suluboyalarda çalışarak, Orta Avustralya manzarasını Yerli Avustralyalı sanatçıların neler yapabileceğine dair fikirlerde devrim yaratacak şekilde boyamıştır. Onun hikayesi beyaz Avustralya ve Yerli Avustralya arasındaki ilişkisi ile birbirine çok bağlı.


Çeviren: Şevval Yalçın

Namatjira outside the government house in Sydney, 1947

Namatjira, Avustralya’nın merkezinde, Alice Springs yakınlarındaki Hermannsburg Lutheran Missionunda Elea Namatjira olarak doğdu. Ünlü suluboya tekniklerini Hermannsburg’u ziyaret eden ve Namatjira’yı rehber olarak gören seyahat sanatçısı Rex Battarbee’den öğrenmiştir. Namatjira’nın çalışmaları, Batı tarzı nedeniyle derhal kamuoyunun ilgisini çekti ve Avustralya’nın her yerinde bir üne sahip oldu.

An example of Rex Battarbee's work that shows his influence on Namatjira. Central Australian Landscape, http://www.deutscherandhackett.com/node/12000135/
Central Australian Landscape

1953 yılında Kraliçe’nin Coronation Madalyası ile ödüllendirildi ve 1957’de Avustralya vatandaşlığı alan ilk yerli Avustralyalı oldu. (Yerli Avustralyalılar 1967’ye kadar tam vatandaşlık haklarına sahip olmadılar.)

Namatjira’nın sanatı genellikle yerli olduğu gerçeği nedeniyle gölgelendi. Bundan dolayı, kamuoyunun sanatı hakkında fikirleri yaşamı boyunca hep dalgalıydı. Örneğin, ölümünden yıllar sonra bile, sanatı amatör ve formik olarak görülüyordu. Bazı eleştirmenler de ticari başarı uğruna kültürel mirasından vazgeçtikleri için onu suçladılar. Bu eleştiriler ya şunları gösteriyor: a) Bu Namatjira – Avustralya’daki en etkili sanatçılardan biri ve Yerli sanatçıların bütün hareketlerinin sebebi, ya da b) Namatjira, sırf “Yerli” olduğu için sadece “geleneksel Aborjin sanatını” resmetmeliydi. O zamandan beri, işini “yeniden Aborijinalize” etmek daha popüler hale geldi.

Central Australian Landscape from the 1950s

Namatjira’nın tablolarının hem Batı’ya hem de yerli manzaraya bakma biçimlerini ortaya koyduğunu söyleyebilirim. Batılı manzara resmini kullanarak, ancak Batılı izleyicinin yararına görüntü kompozisyonunu manipüle etmeyi reddeden Namatjira, Batı’nın bakış açısını bozdu.

1957’de vatandaşlık kazandıktan sonra Namatjira’nın alkol almasına ve içmesine izin verildi. Ancak ailesi değildi. Arrernte kültürü onun eşyalarını paylaşmasını gerektirdiği için, bu çelişki onu yasaları çiğnemeye itti. 1958’de, Fay Iowa olarak adlandırılan yerli bir kadın, kocası Sandy Nitjenburra tarafından sarhoşken bir saldırı ile Namatjira kampında öldürüldü.

Namatjira kampta alkolün ana tedarikçisi olarak kabul edildiğinden, daha sonra Hermannsburg’un yanındaki üç adama alkol tedarik etmekle suçlandı. Her üç suçlamada da suçsuz olduğunu itiraf etmesine rağmen, sonunda alkol temini suçundan suçlu bulundu ve sulh mahkemesi tarafından altı ay hapis cezasına çarptırıldı.

Dava medyada çok tartışıldı. Avustralyalıların yerli topluluklardaki refah mevzuatı ve alkol sorunları ile ilgili hissettikleri pek çok gerginliği ortaya çıkardı. Sonunda, Namatjira’nın hapishaneden ziyade Areyonga Rezervi’nde cezasını çekmesine izin verildi ve iki ay sonra tıbbi ve insani nedenlerle serbest bırakıldı.

Namatjira, 1959’da pnömoniden ve kalp problemlerinden dolayı öldü. İki bin civarında etkileyici bir sanat yapıtını ardında bıraktı ve Hermannsburg Okulu olarak bilinen sanat hareketiyle ilişkilendirilmiş olan Hermannsburg’a damgasını bırakan bir mirası da arkasında bıraktı.

ancient ghost gum

The Ancient Ghost Gum at Temple Bar Station (1943)

ghost gum

Ghost Gum (c.1945 – 1953)

albert-namatjira-redbank-gorge-macdonnell-ranges-1936

Redbank Gorge, MacDonnell Ranges, Central Australia (c 1936-37)

Kaynak: http://www.howtotalkaboutarthistory.com/artist-feature/artist-feature-who-was-albert-namatjira/

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir