Ivan Aivazovsky en çok denizi severdi. O hızlı ve kolay bir şekilde resim yapar, kendi deyimi ile kendi işlerini erteleyerek yapardı. Fakat yalnızca eserlerini alakadar etmeyen şeyleri ertelerdi. İşine bu kadar âşık birinin tutkuları ve eserleri hakkında düşündüklerini ve sözlerini sizin için derledik. Hazırsanız Aivazovsky’nin resimleri, resim yapma eylemi hakkındaki sözlerini okuyalım!
Yakışıklı… Başarılı… Ona hayata ve resme başlamasını sağlayan şehre aktif olarak yardım etti. O dönemde yaygın olan açık hava (plein air) modası onu büyülemedi. Aivazovsky bizzat nasıl, nerede ve neyi boyayacağını biliyordu.
Doğa sanatçı için her şeydir, onun derinliklerinde bizim direktifimizdir.
Yaşayan doğanın izlenimlerini koruyan ve yeteneği olmayan bir kişi, mükemmel bir fotokopi ve yaşayan bir fotoğraf makinesi olabilir. Ancak asla gerçek bir sanatçı olamaz. Canlı elementlerin hareketleri fırça için algılanamazdır: şimşeği, şiddetli rüzgarı, doğadan gelen dalgaların dalgasını boyayamazsınız. Muhtemelen aranızda benim resimlerimden etkilenebilen manzara ve deniz resmine gönül vermiş olanlar var. -Ivan Aivazovsky
Bu resimleri taklit etmeye ve büyülenmeye karşı sizi uyarıyorum. Taklitler sanatçının bağımsız gelişimine zarar verir. Bir ya da birden fazla sanatçının tekniğini benimseyebilirsiniz. Ancak gerisini doğayı inceleyerek ve taklit ederek başarmalısınız. Birikmiş doğa çalışması ve bilgi birikimi size kişisel sanatsal izlenimlerinizi tuval üzerinde özgürce aktarma hakkını verene kadar tam anlamıyla gerçek olmaya çalışın.
St. Petersburg’daki geçirdiği zamanı şöyle anlatıyor:
Kışı isteyerek St. Petersburg’da geçiriyorum ama biraz bahar rüzgarı esiyor, vatan hasreti beni etkiler – Kırım’a, Karadeniz’e çekilirim.
Feodosiyaveya Kefe, Ukrayna’nın Kırım yarımadasının güneydoğu kıyısında yer alan bir liman şehridir. Ayvazovsky ise burası hakkında şöyle söylemiştir:
Bana birden fazla kez söyleyen vefat eden arkadaşımı her zaman hatırlıyorum: “Neden sen, Ivan Konstantinovich, Feodosia’da bir demiryolu için savaşıyorsun, bu sadece sahili kirletiyor ve körfezin muhteşem manzarasını evinizden kapatıyor.”
Aslında, sadece kendime bakarsam, Feodosia demiryolunun inşasına karşı çıkmak için elimden gelenin en iyisini yapmalıyım. Arazim Feodosia yakınlarında, öngörülen demiryolu hattından uzakta bulunuyor, bu yüzden onu kullanmam bile gerekmiyor. Feodosia’da yaşadığım tek evim, deniz kıyısı boyunca demiryolunun inşası nedeniyle ıssız hale gelebilir; her halükarda benim için rahat bir yuva karakterini yitirirdi. Halkın iyiliği için kişisel çıkarlarını nasıl feda edeceklerini bilenler, Feodosia’yı savunurken rehberlik ettiğim nedenleri kolayca anlayacaklar…
Ayvazovsky denilince akla ilk Karadeniz ve onun hırçın dalgalarının karakteristik fırça darbeleri gelir.
Okyanus dalgalarının doğası ve yapısı Karadeniz’dekilerden tamamen farklıdır. Aslında hayır, aynıdırlar ancak okyanus dalgaları büyük ve çok eğimli bir sahile vurmasındaki etkisi biraz farklıdır. Tabii bir de aydınlatma farkılıdır.
Yaptığı işten duyduğu zevki ve resim yaparken hissettiklerini şu şekilde dile getirmiştir:
Benim için yaşamak çalışmaktır.
Gerçekten, en iyi işlerime işaret edemem çünkü bittikten kısa bir süre sonra onlarda birçok eksiklik görüyorum ve tek teselli daha sonra daha iyi resim yapacağım, bu yüzden onları evimde uzun süre bulundurmaktan hoşlanmıyorum.
Bir resmin konusu, şairin şiirindeki bir şiirin konusu gibi benim hafızamdan meydana gelir.
Tüm bu sosyal başarılar saçmadır, beni bir anlığına memnun ediyorlar ve asıl mutluluğum ilerlememdeki başarımdır.
Hayatına yakından bir bakış atmamızı sağlayan sözleri:
Gerçek bir sanatçı gibi evlendim. Daha önce hiç olmadığı kadar aşık oldum. Her şey iki hafta içinde bitti. Şimdi… size o kadar mutlu olduğumu söylüyorum ki yarısını bile hayal edemedim. Evlendiğimden beri en sevdiğim resimler, ilhamla boyanan resimlerdir (ilk karısı Julia Greives’den bahsediyor).
Seni seviyorum ve derin gözlerinden bütün gizemli bir dünya benim için titriyor, neredeyse büyücülük gücünü açığa çıkarıyor. Ve stüdyonun sessizliğinde bakışınızı hatırlayamadığımda, resmim kararıyor… (ikinci eşi Anna Sarkizova hakkında)
Bir kağıt parçası üzerine eskiz yaptıktan sonra işe koyuluyorum ve kendimi fırçamla ifade edene kadar tuvalden uzaklaşamıyorum.
Bir arı gibi, emeğimle Mother Russia’ ya ( Rus Ana) minnettar bir övgü getirmek için bir çiçek bahçesinden bal emerim.
Halkınızdan, özellikle bu kadar küçük ve mazlumdan uzaklaşmak utanç vericidir.
Kolaylık, sıkı çalışmanın bir sonucudur.
Yaşayan doğanın idealleştirilmesi, resimlerimde hep kaçındığım bir aşırılıktır ama ben doğanın şiirini hep hissettim, onu hissediyor ve fırçamla aktarmaya çalışıyorum. Ay ışığının aydınlattığı bir gecenin cazibesi, berrak bir gün batımının mutluluğu, bir fırtına ya da kasırganın dehşeti – bunlar resimleri boyadığımda bana ilham veren duygular.
Kuzeydeki aylara İtalya’da bir günü tercih ederim.
Uzun zamandır bir tabloyu tamir edemiyorum…
Resimde tasvir edilen alandan uzaklaştığımda detayları hayal gücümde daha net ve canlı bir şekilde beliriyor…
Muhteşem ışıklandırmaya sahip pitoresk bir alanın görüntüsünden veya bir fırtına anından esinlenerek, hatıralarını yıllarca saklıyorum…
Deniz dalgalarında, dağ tepelerinde, ağaçlarda atmosferik değişimleri, ışık ve gölge oyununu dikkatle inceledikten sonra, bunları, bazı katı yargıçların beni kınadığı hızla, uzun süredir bana tanıdık gelen bir şey olarak yeniden üretebilirim.
Hayal gücüm, gerçek izlenimlerin alıcılığından daha güçlü.
Bu sessiz bir deniz
Bunlar için
Kim yaşadı
Çeyrek asırdır
Bulutlar ve endişeler olmadan
Mutlu ve kıskanılacak
Ama gerçekten de monoton ve sıkıcı.
(Aivazovsky’nin muhtemelen ona yakın birine sunacağı resmin arkasına aktarmak için bir kağıda yazdığı bir adak şiiri – ed.)
