Jean-Honoré Fragonard hakkında bilmeniz gereken ilk şey, onun bir Rokoko ustası olduğudur. Hatta Fragonard’ın bir “Rokoko” olduğunu söyleyebiliriz. Bu Fransız ressamın eserlerinde, onu tarzın eş anlamı hâline getiren gevşek fırça darbeleri ve parlak renkleri ile birleşen saf bir coşkunluk ve haz vardır. Ancak bu kadarla kalmıyor. Jean-Honore Fragonard kimdir? Ressam hakkında bilmeniz gereken her şey.
1- Aşırı derecede üretkendi
Fragonard, 550’den daha fazla resim üretti (eskiz ve gravürler sayılmadan). Yukardaki gibi, en popüler eserleri arasında samimiyet ve örtülü erotizm atmosferini taşıyan resimler yer alıyordu.
2- François Boucher’in öğrencisiydi
On sekiz yaşındayken Fragonard, bir Paris noterine çırak olarak verildi ama o kadar yetenekliydi ki bu durum onun bir başka ünlü Rokoko ustası François Boucher’e götürülmesine sebep oldu. Boucher ise onu biraz öğrenmesi ve altı ay sonra kendi üslubunu kazanmış olarak geri dönmesi üzere Chardin’e gönderdi.
3- Roma’da biraz zaman geçirdi
Fragonard, 1752’de Putlara Kurban Edilen Jeroboam tablosu ile Fransız Akademisi’nin verdiği ödül olan Prix de Rome saygınlığını kazandı. Fragonard Roma’dayken, hemcinsi olan ressam Hubert Robert ile arkadaş olmuştu. 1760 yılında, yerel manzaranın sayısız çizimini yaparak İtalya’yı beraber gezdiler. Roma’nın romantik bahçeleriydi; çeşmeleriyle, tapınaklarıyla, teraslarıyla Fragonard’ın hayallerini tasarladığı ve daha sonra sanatında ortaya koyduğu.
4- Kızı en sevdiği modellerden biriydi
Fragonard, minyatür ressamı olan Marie-Anne Gérard ile evlendi. Rosalie Fragonard adında, ileride en sevdiği modellerden biri hâline gelen bir kızları oldu. Ünlü resim Okuyan Genç Kız’daki model Rosalie’nin portresidir.
5- Fransız Devriminin kurbanlarından biriydi
Fragonard, kanlı Fransız Devrimi’nden sağ kalmış olsa da müşterilerinden bazıları ya sürgüne gönderildiler ya idam edildiler. Resim yapmaktan uzak kalan ressam, 1790’da Paris’i terk etmeye karar verdi ve Grasse’deki kuzeni Alexandre Maubert’in Chateau du Barry tarafından yapılmış, dekoratif panolar serisiyle dekore edilmiş evinde kendine bir sığınak bulmayı amaçladı.
6- Tabii ki de en ünlü eseri, Salıncak!
Fragonard’ın en meşhur tablosu, Salıncağın Tatlı Kazaları olarak da bilinen Salıncak’tır. Rokoko döneminin başyapıtlarından bir olarak kabul edilir. Baron Louis-Guillaume Baillet de Saint-Julien tarafından 1767’de yaptırılan Salıncak, erotik alt tonları ve duygusal konumuyla öne çıkmaktadır. Resim, arkada sanki o ilişkiden bihabermiş gibi gölgede kalmış adam tarafından itilen salıncaktaki bir hanımı ve kadını gözetleyen çalılıkların içinde gizlenmiş genç bir beyefendiyi tasvir ediyor. Kadın öne doğru sallandıkça, genç adam, elbisesinin altına bir bakış atıyor. Charles Collés’in anılarına göre, genç asilzade, sevgilisinin salıncakta oturarak resmedilmesini istemiş.
Baron’un sevgilisini resmetmesi istenilen Fragonard, kadını pembeler içinde tasvir etmiştir. Tasvirde, kadın ileri doğru sallanırken ayakkabısı sol ayağından kayarak havada uçuyor, sağ ayağı çalılıkların içine doğru girmiş ve gözleri de sevgilisine bakmakta. Fragonard’ın bilinçli olarak kullandığı bu renklendirme, izleyicinin dikkatini önce kadına çekmektedir. Bununla birlikte, daha yakından bakıldığında, tüm sahne netleşir: ortada metresi, soldaki sevgilisi (saklanan) ve salıncağın iplerini çeken kocası. Bu resim hâlâ Rokoko döneminin bir başyapıtı olarak kabul ediliyor.
7- İzlenimciler ondan etkilenmişlerdi
Fragonard’ın yerel rengi ele almasının ve İzlenimciler üzerindeki etkileyici, kendine güvenen fırça darbelerinin etkisi hafife alınamaz. Sadece Renoir’ın eserlerini onunkilerle karşılaştırın. Ve büyük yeğeni olan Berhe Morisot’inkileri.
