Özgünlük ve orijinallik herhangi bir sanat eserinin paha biçilmez yönleridir. Ancak, sanat tarihinin sayfalarında, birçok versiyonu olan sanat eserlerini ve şaheserleri bulabiliriz ve derhal kendimize bunu soruyoruz, peki neden?
En yaygın sebebi, birçok sipariş almış olmalarıydı: Orijinal resim başarılı olduğunda, başkası kendi için de bir kopyasını istemekteydi. Başka bir nedeni ise, sanatçının konuya takıntısı veya eserin seri çalışmanın parçası olmasıdır. Birden çok versiyonu olan bu beş şahesere bir göz atalım.
Vincent Van Gogh, Ayçiçekleri
Van Gogh, Ayçiçeği serisini hayatında çok üzüntü ve kendine zarar veren mani ile dolu kritik bir noktaya resmetmişti, bu da yine de şaşırtıcı parlaklığın toplam yedi farklı kopyasını çıkarmasını sağlamıştır.
Sade vazolardaki ayçiçek tablolarının tümü, eş özneleri, kompozisyonu ve açısı nedeniyle aynı görünür, ancak her sürümün boyutu, çiçek sayısı veya arka plan rengi bakımından farklıdır.
Bugün, bu tablolardan biri bilinmeyen bir milyonerin özel koleksiyonunda, bir diğeri savaş sırasında bir Müttefik bombası tarafından tahrip edildi, diğer beşi ise Philadelphia, Amsterdam, Münih, Tokyo ve Londra’daki müzelerindedir.
Henri Matisse, Purro ile Natürmort
Matisse 1904 ile 1905 arasında iki natürmort yapmıştı. Kompozisyonlar aynı, ancak stil tamamen farklı. Purro ile Natürmort I daha Cezannes iken, Purro ile Natürmort II, tipik olarak Matisse’in tanıdığı sarılar, kırmızılar ve yumuşak mavilerle Fauve* resmidir.
Her iki versiyonun da gözümüz önünde olmasıyla Matisse’in sanatsal evrimi açıkça ortaya çıkıyor ve bunun en ilginç yanı, dönüşümünün sadece bir yıl içinde gerçekleşmesidir.
Leonardo da Vinci, Kayalıklar Bakiresi
Leonardo da Vinci, Bakire Meryem’i başka bir dünya tarafından çevrelenmiş bebek İsa ve Yahya Peygamber ile tasvir etmiştir. Resimde Meryem Ana, bir melek tarafından izlenirken Çocuğa kutsama işareti verdiği için kolunu Yahya Peygamber’in omzuna koymaktadır.
Chiaroscuro ve sfumato’nun teknikleri, atmosferik perspektif kullanımı ile birleştiğinde, su sembolizminde Mesih’in Vaftizci Yahya tarafından vaftiz edildiğini gösteren mavi-gri bir dünya yaratıyor.
Leonardo, bu resmi neredeyse aynı şekilde kopyalamaya özen göstererek, hepsinin sembol olarak hareket ettiği jestleri, renkleri ve formları korumuştur. Louvre müzesi, 1483 ile 1486 yılları arasında çizilen iki resmin, Leonardo’nun müşterilerini memnun etmediğini, dolayısıyla resmi 1500-1503 civarında edinen Louis XII’in Leonardo’ya geri vermediğini internet sitelerinde açıklamışlardır. İkinci sürüm, yerine koyulan hâli, şimdi Londra’da bulunan, 1495 ile 1508 yılları arasında Leonardo’nun gözetiminde Ambrogio de Predis tarafından boyanmış olabilir.
Johann Heinrich Füssli, Kâbus
İlk yağlı boya resmini Fussli, 1781 yılında derin uykudaki bir kadını göğsünde çömelmiş bir iblis ile tasvir ederek yapmıştır. Perili rüyanın bu güçlü şekilde uyanışı, Fussli ilk sergisinden sonra o kadar başarılı oldu ki en az üç başka versiyonunu da üretmiştir.
Edvard Munch, Çığlık
Bu ikonik eser, Edvard Munch tarafından 1893-1910 yılları arasında yapılan serinin bir parçasıdır. Çoğu insan, bu eserin çoklu versiyonu olduğundan ve her birinin bir öncekinden önemli ölçüde farklı olduğundan haberdar değildir. Eserlerden ikisi boyama, biri pastel, sonuncusu litografidir (taş baskısı). Serinin daha az bilinen pastel versiyonu, 2012’de Sotheby’deki “açık artırmada satılması en pahalı sanat eseri” gibi bir rekor kırarak 119.9 milyon dolara satılmıştır.
Kaynakça:http://www.dailyartmagazine.com/5-masterpieces-with-multiple-versions/
*Fauve: Matisse’in önderliğinde Fauvism’i destekleyen bir grup Fransız ressamlar.
