C.P. Cavafy’nin ünlü şiiri Ithaka, “Ithaka’ya doğru yola çıkarken yolunuz uzun olsun,” diye başlar. Seyahata çıktığımız zaman, seyahat ederken, her zaman varış noktamızı düşünürüz; varmak için harcadığımız zamanı bir güçlük, kötü ama gerekli şey olarak düşünürüz. Ancak, Cavafy ve diğer birçok sanatçının size söyleyeceği gibi, yolda olmanın kendine has bir büyüsü vardır. En iyi seyahat tablolarından bazılarına bakalım.
Teknede Seyahat: Seyahat Arkadaşlığı
Yönetmen Wes Anderson bu tabloyu kesinlikle sevecekti, belki de sevmeyecekti. İlk bakışta vagonun içindeki manzara tamamen simetrik görünüyor: iki kadın birbirinin aynısı. İkisi de kucağına koymuş oldukları aynı şapkayı takıyorlar ve aynı elbiseyi giyiyorlar. Pencere, simetri duygusunu vurgulayan üç parçaya bölünmüştür. Ancak, benzerliği bozan küçük detaylar var. Sağdaki kadın saçlarını toplamış, eldiven takmış ve kitap okuyor. Yanında bir çiçek buketi duruyor; diğeri ise saçı açık, elleri çıplak, yanında sepetle uyukluyor. Ne yazık ki, ikisi de pencerenin dışındaki Fransız Rivierası’nın muhteşem manzarasına dikkat etmiyor. Her ikisi de kendi özel dünyalarına sıkıca sarılı kalmışlar, seyahat deneyiminden kaçınıyorlar ve böylece tablonun başlığına ironik bir gönderme yapıldığını görüyoruz.
Teknede Seyahat: Yelkenler Fora
İş için seyahat etmek sıkıcı olmak zorunda değil. Bulutlu bir öğleden sonra, bir balıkçı ve üç çocuk denizde bir günden dönerler. Tekne dalgalar üzerinde hızla hareket eder. Adam ve oğlanlar, yelkeni iten esintiyi dengelemek için teknenin sağ tarafına ilişirler.
Güzel bir gün olmuştu. Teknenin altı balıklarla doluyordu. Sonunda, dinlenmek için biraz zamanları vardı. Öndeki genç çocuğa bakın: Rüzgârı ve denizi içine alarak pruvaya yayılmış durumda.
Winslow Homer, bu tabloyu Amerika Birleşik Devletleri’nin yüzüncü yılı olan 1876’da sundu. Amerikan yaşamına bu bakış, o zamanlar savaş sonrası nostalji iklimini tamamladı. Stil açısından, gevşek fırça darbeleri ve sıcak renkler bize Gustave Courbet ve Edouard Manet’nin Fransız gerçekçiliğini hatırlatıyor.
Teknede Seyahat: Kanagawa’nın Büyük Dalgaları
Büyük Dalga, muhtemelen Japon sanatının en ünlü eseridir. Köpüren büyük bir dalga üç balıkçı teknesine çarpmak üzeredir. Balıkçılar çılgınca kıyıya ulaşmaya çalışıyor. Tabii denizde olmak her zaman eğlenceli değil. Uzakta, Japonya’nın kutsal dağı olan Fuji Dağı, muazzam su kütlesi tarafından gölgede bırakılmış.
Katsushika Hokusai’nin baskısı, Fuji Dağı’nın Otuz Altı Görünümü serisinin bir parçasıdır, ancak doğrusal perspektif kullanımıyla Japonya’nın en büyük dağı küçük görünmektedir. Bununla birlikte, dalgalar onu öne çıkarmak için mükemmel bir şekilde çevrelenmiştir.
Teknede Seyahat: İngiltere’nin Sonu
Genç bir aile, yeni bir yaşam hayalleriyle belirsiz bir yolculuğa çıkar. İngiltere’nin Sonu’nda, Avustralya’ya yolculuklarına başlayan bir çift göçmen görüyoruz. Kadın kaderine boyun eğmişken adam karamsar ve stresli görünüyor. Pelerinindeki bir açıklıktan bebeğinin elini tuttuğunu zar zor görüyoruz. Göç, kesinlikle yolda olmanın en kötü nedenlerinden biridir. Bakıldığında, her şeyi terk etmeye ve umuda tutunmaya zorlanır insanlar. Dover’ın beyaz kayalıkları arkada, İngiltere’nin son görüntüsü olarak belirirken, çiftin önünde dizilmiş lahanalar bize önlerindeki uzun yolculuğu hatırlatıyor.
Araba ile Seyahat: Yeşil Bugatti’de Otoportre
20. yüzyılın başında araba ile seyahat etmek eskiye göre daha çok bir meta hâline geldi. Bir boya fırçasıyla barones lakaplı Tamara de Lempicka, kükreyen 20’lerin modern kadınını özetliyor. Titizlikle oluşturduğu şık kişiliği, Avrupa’nın en ileri görüşlü dergilerinin hepsinde yer aldı.
Yeşil Bugatti’deki Tamara, Alman dergisi Die Dame’ın kapağı için bir komisyondu. Karakteristik Art Deco tarzında sanatçı kendini bağımsız, özgürleşmiş ve cinsel açıdan özgür bir kadın olarak tasvir ediyor. Deri eldivenleri ve uçuşan görkemli atkısıyla havalı bir şekilde bize bakıyor. Araba, onun özgürleşmesinin bir başka sembolüdür. Bir kadının 20’li yaşlarda araba kullanması pek nadir görülürdü.Dahası, bu olay hızı seven modern dünyayla ilgili her şeyi kutlayan çağdaş fütürist harekete bir selamdır.
Kafile ile Seyahat: Hacılar Mekke Yolunda
Trenler ve arabalardan önce, deve kervanları malları teslim etmek ve yolculara güvenli geçiş sağlamak için çölü geçerdi. Leon Belly’nin oryantalist resmi, tüm Müslümanların hac yeri olan Mekke’ye doğru giden bir kervanı gösteriyor. Konvoy dramatik bir şekilde izleyiciye doğru ilerliyor.
Belly, kavurucu güneşin altında hacıların dindar ama yorgun yüzlerini yakalamayı başarmış. Egzotik bir hava ekleyen develer, tuvale hakim olacak kadar büyüktür. Konusu esas olarak İslami olsa da, Belly daha geniş bir dini anlam yaratmıştır. Sütunun soluna dikkat edin; eşek üzerinde bir kadın ve çocukla birlikte yürüyen bir adam görebilirsiniz. Çift, İncil’deki Mısır’a Uçuş temasına atıfta bulunuyor.
Yolda olmanın birçok nedeni ve birçok yolu vardır. Hedefimiz ne olursa olsun, seyahat etmek için harcanan zaman bizi yeni deneyimlerle doldurur veya Cavafy’nin dediği gibi, “Ithaka size harika bir yolculuk verdi. O olmasaydı yola çıkamazdın.”
