James McNeil Whistler’ın; “Müzik sesin şiiri ise boyamak da bakışın şiiridir.” sözüyle ressama göre sanat dünyası müzik endüstrisiyle güçlerini birleştirdiğinde her iki taraf da kazançlı çıkıyor. Lady Gaga ve Jeff Koons’un hit albümü ArtPop‘u örnek verecek olursak; Albüm, Pop Art ustasını ve pop müziğin yetenekli ismini bir araya getirmiş, birbirine yakışan mükemmel bir çalışma ortaya çıkmıştı.
Başlamadan sanattan ilham alan vazgeçilmez şarkıları çalma listenize eklemeyi unutmayın diyor, daha fazla merak ettirmeden sanatseverlerin dinlemesi gereken en iyi 10 parça ile sizi baş başa bırakıyoruz.
1. Jay Z – Picasso Baby (2013)
Art Basel, Tate Modern, Jeff Koons ve Leonardo da Vinci’ye gibi sanat kurumlarına ve sanatçılarına atıfta bulunan 2013 çıkışlı single’ının müzik videosu için Hip-hop’un devi Jay Z ile bir araya gelen dünyaca ünlü sanatçılardan biri de Marina Abramović’di. Şarkıda Jay Z, “Ne kadar sürecek/ Gitmem/ Hepinizin görmesi için/ Ben günümüzün Pablo/ Picasso bebeğiyim…” sözleriyle ressam ve heykeltıraş Pablo Picasso’nun şöhretiyle kendi şöhretini karşılaştırması ayrı bir detay niteliği taşıyor.
New York’un Chelsea semtinde bulunan Pace Gallery’de çekimleri gerçekleştirilen şarkının pop kültürü/ performansı ve sanat gibi iki farklı türü bir araya getiren şarkı hem ünlü camiasının hem de hayranlarının ilgisini çekti. New York’daki Modern Sanat Müzesi’nde 736 saat sessizce oturduğu gösterisi “Günümüzdeki Sanatçı”dan esinlenerek Jay Z altı saatlik çekim boyunca şarkıyı sürekli başa sararak tekrar tekrar seslendirdi.
Ancak 2 sene sonra Abramović Jay Z’nin katılımı karşılığında New York’taki Hudson’daki kurumuna bağış yapma sözünü tutmadığını iddia ettiğinde ortaya bir tartışma çıktı. Jay Z’nin makbuzlarını sakladığı gün yüzüne çıkarılmasına rağmen Hip-hop patronu, Abramović’in suçlamasına karşı bağışının kanıtı ile kendini savundu. Abramović’in tarafında ise Jay Z bu yanlış anlaşılmadan Abramović’in çalışanlarını sorumlu tuttu.
2. The Creation – Painter Man (1966)
1996 tarihinde piyasaya sürdükleri İngiliz grup ressam olmak isteyen bir adamın mücadelelerini anlatan the creation şarkısını We Are Paintermen adlı albümlerinden bir sene önce çıkardılar. Boney M. daha sonra 1978’de şarkının büyüleyici yorumunu seslendirdi.
Her ne kadar şarkı “üniversiteye giden, sanat eğitimi alan” hevesli bir sanatçı hakkında olsa da “Sıkı çalıştım, diplomamı aldım/Ama kimse beni fark etmemiş gibi” diyerek de tam tersi yakınıyor. Reklamlara ve çizgi filmlerle zorla geçinen sanatçı,”klasik sanatın çağını geride kaldı” lafını söylemeden edemiyor. Şarkının sözleri ne kadar iç karartıcı olsa da, bu akılda kalıcı melodinin sözlerini daha fazla düşünmeden keyfini çıkarmak en iyisi olacak gibi.
3. Nat King Cole – Mona Lisa (1950)
1950’lerde ve 60’ların başlarında yumuşak sesi ve yeteneğinin en güzel hediyesi yavaş şarkıları ile listelerden yıllarca düşmedi. Bu bir istisna mı? Tabii ki değil. Bir kadının güzelliği ve aşkın güzelliği hakkındaki piyano baladında Cole, Leonardo da Vinci’nin gizemli gülümsemesiyle tanınan Mona Lisa’sına duyduğu takdiri anlatarak yorumluyor ve şu sözler ile soruyor:
“Bir aşığı cezbetmek için mi gülüyorsun Mona Lisa?/ Yoksa kırılan bir kalbi saklamanın yolu bu mu?“
4. Lady Gaga – Applause (2013)
Lady Gaga’nın ArtPop albümü 2013’te çıktığı zamanlar Jeff Koons’un tasarladığı albüm kapağı çok popülerdi ve Artnet News’un 2014’te Ünlü Sanatçılar Tarafından Tasarlanan En İyi 12 Albüm Kapağında bir yer edinmişti. Gaga’nın Çıkış single’ı ve havaya sokan hareketli marşı Applause, “Bir saniye ben kunst’um/Sonra aniden kunst benim/Pop kültürü sanattaydı/Şimdi, sanat bende pop kültüründe.” gibi sanattan ilham alan şarkı sözlerini de içeriyor.
5. David Bowie – Andy Warhol (1971)
Andy Warhol’a bir övgü niteliğindeki şarkı, sanatçının Pop Art hareketine kendini adamış bir lider olarak kariyerini ölümsüz kılıyor. David Bowie’nin esrarengiz sözleri şarkının kendisi kadar büyüleyici olduğunu kanıtladığı “Andy Warhol, gümüş perde/Onları birbirinden ayırt edemiyorum” koro sözlerinden anlaşılıyor. Sözler, Warhol’un müzikten sanata ve filme kadar uzanan yaratıcı başarılarına atıfta bulunurken sanatın evrimi için ne kadar önemli bir figür olduğunu da bir o kadar yansıtıyor.
1996’da ise Bowie, Julian Schnabel’in Jean-Michel Basquiat biyografisi Basquiat filmi için sanatçının imzası gümüş peruğu takarak Warhol’u canlandırmıştı.
6. Don McLean – Vincent (Starry Starry Night) (1971)
Vincent van Gogh’un trajik hayatına dair sanatçının en ünlü tablosu Yıldızlı Gece‘ye bir övgü olarak yazılan şarkıda, Hollandalı post-Empresyonist Gogh’un sakalsız otoportresi gibi diğer birkaç resminin açıklaması da yer alıyor. “İsimsiz duvarlarda çerçevesiz kafalar/Dünyayı izleyen ve unutamayan gözlerle” diye söyleyerek hit şarkısıyla “Amerikan Pastası” ile tanınan Don McLean’i bu unutulmaz dizelerinde anıyor. Şarkıcı, Van Gogh’un trajik ölümünü romantikleştirmeye devam ederken şarkının sözleri “Aşıkların sık sık yaptığı gibi, canını aldın/Ama sana söyleyebilirim ki Vincent/Bu dünya asla senin için yaratılmadı/Senin kadar güzel biri” diyerek ilerliyor.
Kanye took Vincent Desiderio's "Sleep" & brought it to life with a modern twist.. if that isn't genius idk what is. pic.twitter.com/bSDddfQFNo
— rey 🧟♂️ (@reyablo) June 25, 2016
7. Kanye West – Famous (2016)
Ah, Kanye açıkça tartışmaya o kadar alışık ki, bu şarkısında da dahil. Yeni şarkısı Famous’un müzik videosu için Amerikalı sanatçı Vincent Desiderio’nun karışık çarşaflı bir yatakta 24 metrelik bir nü tablosu olan Sleep‘ten ilham alan West, videoda kendi versiyonu için anonim çıplak insanları, şarkıcı Taylor Swift de dahil olmak üzere ünlü ünlülerin dijital olarak işlenmiş bedenleriyle değiştirdi.
Lena Dunham, videoda kadın tasvirinin kendilerini güvensiz hissettirdiğini söyleyerek videoya söverek kınadı. Swift ayrıca kendisi hakkında aşağılayıcı bir cümle içeren şarkıyı protesto etmesine rağmen West’in karısı Kim Kardashian daha sonra Swift’in şarkıya desteğini açıkladığı ikilinin telefon görüşmesini medyaya sızdırdı. (West muhtemelen herkesin hakkında konuşabileceğini düşünüp kafasına takmadığından, çıkacak kargaşayı da umursamadı.)
8. Paul McCartney and Wings, “Picasso’s Last Words (Drink To Me),” 1973
Paul McCartney, Kübist akımın öncü lideri ve her yönüyle sanat harikası Pablo Picasso’ya bu serenadını yanlış yapmamış olsak gerek. Picasso’nun 1973’teki ölümünde de şarkının son sözleri yani “bana iç, sağlığıma iç, biliyorsun artık içemem” sözlerini söyleyerek aramızdan ayrılmıştı.
9. Coldplay – Viva La Vida (2008)
Coldplay’in solisti Chris Martin, ikonik şarkısını yazmak için Frida Kahlo’nun Viva la Vida adlı tablosundan ilham aldı. Şarkıcı ayrıca söz yazarı olan Chris, Kahlo’nun çocuk felci, omurilik yaralanması ve kronik ağrı karşısında gösterdiği azimden ilham aldığını Rolling Stone dergisi ile yaptığı röportajda ”Frida tabii ki çok acı çekti, evinde ise büyük Viva la Vida tablosunu yapmaya devam etti.” diyerek ”Buradaki cesaretine ve yürekliliğine hayran kaldım.” sözleriyle hayranlığını dile getirdi.
10. Florence and the Machine – What the Water Gave Me (2011)
Bir başka Frida Kahlo tablosu da 2011 tarihinde Florence and the Machine grubunun Ceremonials albümündeki büyüleyici şarkısına ilham verdi.
NME’ye olan röportajında Florence Welsh “Şarkı Yazarken her şey kendiliğinden ortaya çıkı veriyor. Yine Şarkıyı yazarken sembolizmle ilgili bu kitap ortalıkta dolaşıyordu ve sayfaların birinde Frida’nın tablosunun resmi ilgimi çekti. Sıradan olanı olağanüstü ile karıştırmak güzel.” olduğunu söylemişti. Tablodaki rahatsız edici küvette boğulan insanlar sahnesi, şarkının sözlerine yansırken çocukların denize sürüklenmesine atıfta bulunmakta.
