Mısır’ın “kayıp altın şehri” sonunda bulundu. Eski antik eserler başkanı Dr. Zahi Hawass tarafından yönetilen bir Mısırlı arkeolog takımı, 8 Nisan 2021’de antik şehir Aten’i ortaya çıkardıklarını duyurdu. Önemli ölçüde korunmuş şehir 3,000 yıldan eski ve Mısır tarihinin Yeni Krallık dönemine kadar gitmekte. Dünyanın dört bir yanındaki Eski Mısırbilimciler, Amerikalı profesör Betsy Brian’ın sözleriyle keşif için “Tutankamon’un lahdinin keşfinden sonraki ikinci en önemli arkeolojik keşif” olarak tanımlamıştır. Yerleşim yeri, şimdiye kadar Mısırda ortaya çıkarılan en geniş antik kent konumundadır.
Çeviren: Elif Dağatar
Aten şehri aslında Mısır’ın efsanevi çocuk firavunuyla bağlantılıdır. Yukarı Mısır’da, Luksor (antik Tebes) kentinin çevresindeki Aten, Krallar Vadisi’ne çok yakındır. Arkeologlar, kumların altında kalan duvarların geniş büyüklükte bir şehri betimlemesine şaşırmışlardı. Daha sonra anlaşıldı ki keşfettikleri bürokratik ve endüstriyel şehir kompleksi, III. Amonhotep (hükümdarlığı M.Ö. 1391-1353 arasındadır) tarafından kurulmuştur. Kompleks aynı zamanda iki kraliyet sarayı ve daha çıkarılmamış bir seri taştan yapılma lahiti içermektedir.
Bölgedeki kazılar, Eylül 2020’de başlamış ve hızlıca devam etmiştir. Sayısız çamur tuğlalarla çeperli odalar, bir yığın insanı beslemesi amaçlanan fırın ve mutfak dâhil farklı amaçlar için kullanılmıştır. Aynı zamanda bok böcekleri, çömlekler, halkalar ve şarap fıçıları da keşfedilmiştir. Şarap fıçılarının üzerindeki yazıtlar ve tuğlaların üzerindeki kabartmalar, oğlu Akhenaten’le hüküm sürdüğü yıllar da dahil III. Amonhotep’in hükümdarlığı süresince şehrin etkinliklerinin tarihini takip etmede yardımcı olmuştur.
Günlük yaşamdan bu ufak parçalar akademisyenler için inanılmaz öneme sahiptir. Basın yayınlarına göre, bir fıçının üzerinde pişmiş bir et ve üzerinde: “Sene 37, üçüncü Heb Sed festivali için giydirilmiş et, Kha ağılından, kasap Iuwy tarafından yapılmıştır.” Bu yazı, tarihçiler için bir soru ortaya çıkarıyor. Bu zamana kadar tarihçiler, Aten’in yazılandan bir sene sonra başkent Amarna için terk edildiğini düşünmüşlerdir ve bu yazıyla Akhenaten ve hatta Tutankhamun’un hükümdarlıklarının yeniden yazılması gerekebilir.
Kazılar hala devam ediyor. Daha keşfedilecek idari binalar ve mezarlar bulunmakta. “Hedefimiz, hazinelerle dolu dokunulmamış lahitler bulmak.” diyor ekip. Bu kıymetli keşifler, et dolu fıçılardan daha göz alıcı olabilir fakat “kayıp altın şehir” Aten’in her köşesi Antik Mısır‘da kraliyet gücünün merkezindeki hayatı anlamak için tam bir altın madeni sağlamıştır.
Aten’in “kayıp altın şehir”i Luksor (antik Tebes) ve Krallar Vadisi yakınlarında keşfedildi.
Antik eserler başkanı Dr. Zahi Hawass tarafından keşfedilen yerleşim, Mısırda bu zamana kadar ortaya çıkarılan en geniş antik kenttir. Ekip, antik zamanların günlük yaşamına dair sayısız eser keşfetmiştir. Yazıtlar, şehrin III. Amenhotep’in hükümdarlığına kadar tarihlendirilmektedir fakat keşifler hükümdarlık kentinin zaman çizelgesini de alt üst etmektedir.
