Haftanın Tablosu: Aynalı Salonun Mükemmelliği, Kamal-ol-Molk, 1890

Kamal-ol-Molk, İranlı ressam Muhammed Gaffari’nin herkesçe bilinen ve sulu boyada ün kazandığı ismidir. Bu ismi direkt olarak Pers Şahı Naser al-Din Shah Qajar’dan almıştır. Gaffari’nin tekniğinden oldukça memnun olan imparator, “mükemmelliğin durumu” anlamına gelen bu ismi ona vermiştir. 

Kamal-ol-Molk, Aynalı Salon, 1885-1890, Gülistan Sarayı, Tahran

Kamal-ol-Molk 1848 yılında, hatırı sayılır ölçüde sanatçıya sahip bir ailede doğdu. Babası, amcaları ve erkek kardeşi sanatçıydı. Kendisi de aile geleneğini sürdürerek Dârülfünûn Okulu’nda sanat okudu ve öğrenci olarak buradaki profesörlerinin dikkatini çekmeyi başardı.

Pers Şahı tarafından saray ressamı olması için davet edilen Kamal-ol-Molk, en büyük eserlerinden bazılarını burada üretmiştir. Çalışmalarının çoğu manzara ve portrelerden oluşan ressamın kuşkusuz en bilinen eseri ise Aynalı Salonun Mükemmelliği’dirTablo, Gülistan Sarayı’ndaki Aynalı Salon’u tam olarak tasvir etmektedir. Ayrıca eser, modern İran sanatının önemli değişimini temsil etmektedir.

Kamal-ol-Molk’un başyapıtı olarak kabul edilen Aynalı Salonun Mükemmelliği tablosunun tamamlanması 5 yıl sürmüştür. Şah tarafından görevlendirilmiş olan ressam, iki talihsiz olay ile bağlantılıydı. İlk olay, Aynalı Salon’dan bazı değerli mücevherlerin çalınması üzerine Kamal-ol-Molk’un soygunun baş şüphelileri arasında olmasıydı.

Kamal-ol-Molk, Aynalı Salon, 1885-1890, Gülistan Sarayı, Tahran

Sık sık salonda kalıyor oluşu, soygundan sonra doğrudan sanatçıya karşı güvensizliğin oluşmasına neden olmuştu. Neyse ki, Kamal-ol-Molk’un suçla hiçbir ilgisi olmadığı kanıtlandı ve konunun “unutulmuş” olduğu söylendi. Ancak sanatçı haksız yere suçlanmış olduğunu asla unutmadı.

Diğer talihsiz olay ise daha ciddiydi. Resmin tamamlandığı dönemde, Kamal-ol-Molk’u işe alan Şah, suikasta kurban gitmişti. Şah’ın 50 yıllık hükümdarlığı, Pers tarihinin en uzun dönemlerinden biriydi. Resimde, salonun ortasında oturur konumda resmedilmiştir.

Kamal-ol-Molk, Aynalı Salon, detay, 1885-1890, Gülistan Sarayı, Tahran

Aynalı Salon‘da, teknik incelik, canlılık ve detaylardaki zenginlik haz kaynağı olmuştur. Bakışlarımızı çapraz ışığa çevirip dikkatle baktığımızda, pencerelerden yansıyan ışığın ayna aracılığı ile yansıtıldığını görebiliriz. Aynaların yansımaları adeta mistik bir görüşe yol açmaktadır. Aynı zamanda Kamal-ol-Molk’un ışık ve gölge oyununda tam bir hakimiyete sahip olduğunu göstermektedir.

Esere baktığımızda halının kompozisyonunu, her bir parçasının geometrik desenini, koltukları ve Şah’ın ifadesiz bir duruş ile pencereden dışarıyı izleyen halini gözlemleyebiliriz. Avizeler, perdeler ve ağaç dalları; hepsi hassas ama kesin bir şekilde betimlenmiştir.

Çalışmasını bitirdikten sonra, daha önce bahsedilen talihsiz olaylar yüzünden Kamal-ol-Molk İran’dan ayrılarak Avrupa’ya gitmiştir. Orada klasik sanatçılar hakkında eğitim görmüş ancak 4 yıl sonra evine geri dönmüştür. Yaşanan siyasi gerilimler yüzünden Irak’ta da zaman geçiren ressam daha sonra İran’a geri dönmüş ve burada, 1940 yılında neredeyse bir asır ömür sürerek, hayatını kaybetmiştir.

Kaynak: https://www.dailyartmagazine.com/iranian-painter-kamal-ol-molk/

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir