Sanat tarihinin en ünlü portre ressamlarından biri olan John Singer Sargent, İtalya’da Amerikalı bir ailenin çocuğu olarak doğdu ve Paris’te sanat eğitimi aldı. Paris yıllarında Salon’da hızla başarıya ulaşan ressam; kısa süre sonra, önce Fransa’da daha sonra ise İngiltere ve Amerika’da dönemin önde gelenlerini ve ailelerini resmetmesi için istekler almaya başladı. Ayrıca tüm dünyaya yaptığı kapsamlı seyahatlerde karşılaştığı insanların ve mekanların yağlı boya ve sulu boya eskizlerini yaptı.
Çeviren: Betül Kap
Kendine Ait Tarzı
John Singer Sargent’ın portreleri oldukça popülerdir ve günümüzde bile kolayca ayırt edilebilir. Yumuşak fırça işçiliği ve şık kumaşları tasvir etme becerisi sayesinde çizdiği figürler daima zarif ve romantik görünür. Eserlerinin genellikle ince ama güçlü, psikolojik bir elementi vardır. Bu element, resmin ötesinde subje algısını aktarmayı her daim başarır.
Aile portrelerinde, aile içindeki ilişkilere işaret etmek için alışılmadık kompozisyonları sıkça kullanır. Sargent, yenilik ve gelenek arasında bir denge kurarak müşterilerini ve sanat kurumlarını memnun etmekte bir ustadır.
Aile Portrelerinin Ötesinde
Tanınmış ailelerden gelen düzenli ödemeler, Sargent’ın başarısının temelini oluştursa da ressam o dönem sosyetenin en önde gelen isimlerinin portrelerini ücret almadan da çizmiştir. Sık sık sosyetenin önemli isimlerini, aktrislerini, şarkıcılarını ve diğer ünlülerini aramış ve onlardan portre için modellik yapmalarını istemiştir.
Bu örneklerden biri de zarif ama mesafeli duran Amerikalı-Parisli sosyetik Amelie Gautreau’nun Madam X isimli portresidir. Eser, günümüzde o dönemin zarafetinin ve yüksek sosyetesinin sembolü olarak büyük beğeni toplamaktadır. Ne var ki bu tablo aslında kendi döneminde fazla müstehcen ve hoş olmayan olarak nitelendirilmiş ve büyük tartışmalara sebep olmuştur. Bu, Sargent’ın bu tarz eleştiriler alan tek eseridir ve namı bu eser sayesinde bugün hâlâ kalıcıdır. Bu eser kariyeri boyunca resmettiği diğer güzel kadınları ve yakışıklı erkekleri gölgede bırakan bir stil ikonu haline gelmiştir.
Madam X tablosu hakkında detaylı bilgiye ulaşmak için buraya tıklayabilirsiniz.
Popüler Olmayan Bir Güzellik
Madame X’in bir efsane olduğuna şüphe yok, ama benim en sevdiğim Sargent tablosu İskoçyalı asil Lochnaw’lı Leydi Gertrude Agnew’in portresi. Portrede Lady Agnew, büyük bir kuşağın sarmaladığı soluk mor bir elbise giymekte ve çiçekli bir sandalyede oturmaktadır. Arkasındaki duvarda ise Asya esintileri taşıyan bir örtü asılıdır. Her bakımdan çok asil görünen Leydi, doğrudan izleyiciye bakmaktadır. Mütevazı fırfırlı elbisesi, koyu renk saçları sade ve duruşu ile laubali olmayan bir rahatlıktadır. Bununla birlikte bakışları güçlü ve iddialı, yüz ifadesi ise nötr ama pasif olmaktan uzaktır. İzleyiciden yüz çevirmiş, şımarık Madame X’in aksine; Lady Agnew doğrudan bize bakarak âdeta kendine olan güvenini gösterir. Bu tablo hakkında çekici bulduğum şey tam olarak bu.
