Dinamik sanat kurulumu, 200 milyon doğa görüntüsünü büyüleyici 3D görsel deneyime dönüştürmek için yapay zekayı kullanıyor.
Dijital sanatçı Refik Anadol, izleyicileri hayran bırakan dinamik kurulumlarıyla tanınıyor. 2020 NGV Trienali için yarattığı “Kuantum Hatıralar” adlı son kurulumu da bunlardan biri. Bu proje için, izlemesi büyüleyici olan ve girdap gibi dönen videolar oluşturmak için 200 milyondan fazla doğa görüntüsünü yorumlamak amacıyla bir algoritma kullanıyor. Bu yazıda değineceğimiz bir diğer çalışması ise İstanbul’da sergilenen “Makine Hatıraları: Uzay” kurulumudur.
“Makine Hatıraları: Uzay”, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin özel desteğiyle; Borusan Otomotiv’in Türkiye distribütörü olduğu BMW, İBB iştiraklerinden Kültür AŞ ve Samsung Galaxy S21 Serisi ana sponsorluğunda hayata geçiyor. 19 Mart itibarıyla pazar günleri hariç her gün 10.00-18.00 saatleri arasında ücretsiz olarak ziyaret edilebilecek. Covid-19 tedbirleri dolayısıyla hafta sonu kısıtlamalarında değişiklik olması durumunda sergi pazartesi hariç her gün 10.00-18.00 arasında gezilebilecek. Sergiye gitmeden önce Pilevneli Galerii‘nin sayfasındaki bilgilendirme yazısını okumakta fayda var.
1. Makine Hatıraları: Uzay
Refik Anadol’un en prestijli projelerinden biri olarak Makine Hatıraları: Uzay, bir makinenin zihni aracılığıyla gök yapılarının keşfini gösteriyor. Anadol, üç boyutlu bir kurulum sanatı ile geçmiş keşifleri ve ulaşamayacağımız şeylerin hayallerini birleştirmeyi hedefliyor. “Bilinmeyeni” anlatmak için makine zekasını ve ISS, Chandra, Kepler, Voyager ve Hubble gözlemlerinden alınan Dünya, Ay, Mars ve Galaksi görüntüleri üzerine eğitilmiş üretken bir sinir ağını kullanıyor ve enstalasyon, alternatif bir evrenin hayalini kuruyor. Belki de bu görüntüler sayesinde kendi dünyamıza daha çok şey katıyoruz.
Bir makinenin hayal etmesi size ilginç gelmiş olabilir. Eğer bu konuyu daha iyi anlamak istiyorsanız, sizi bir önceki yazımıza buyur edelim.
Medya sanatçısı Refik Anadol’un yaptığı şey karmaşık AI algoritmasını kullanarak fiziksel ve dijital varlıkların melez bir gerçekliğini oluşturmaktır. Pilevneli Galeri, memleketi olan İstanbul’da Refik Anadol’un en yeni sergisi Makine Hatıraları: Uzay‘a ev sahipliği yapıyor.
Refik Anadol, izleyenlerini hayran bırakan etkileyici kurulumlarıyla tanınır. 18 Mart’ta başlayan Anadol’un sergisi, yeryüzünün fotoğrafik anılarını sergileyecek. Anadol ve ekibi bu verileri, benzer ama yeni bir görsel dizisi ortaya çıkarmak için arşivlenen görüntüleri rastgele karıştıran ve eşleştiren bir “bilgisayarlaşmış zihin” aracılığıyla geliştirdi. Bu süreç, rüya görmemizle aynı şekilde işler. Rüyalarda bilinçaltımız, anılarımızdan, “arşivimizden” rastgele insanları ve olayları alır ve onları yine anılarımızdan rastgele ortamlarda bir araya getirir.
2. Kuantum Hatıralar
Anadol, My Modern Met ile yaptığı rapörtajda bazı düşüncelerini dile getirdi.
“Çiçek sistemlerinin beş milyon tane güzel fotoğrafını hatırlayamam, iste bu durumda yapay zeka devreye giriyor. Yapay zeka, düşünme fırçasıyla resim yapmamı sağlıyor. Şu anda benim pratiğimde donmuş gerçeklik, donmuş bir bilinç olarak kullanılıyor.
Yapay zeka, geçmiş ve gelecek anılara dayanarak gerçekliği yeniden inşa ediyor. Bu bir insanın yapabileceği bir şey değil. Bizlerin yaptıkları gerçekle doğrusal oluyor ve bu bazen biraz sinir bozucu oluyor. Bu teknik genel olarak, hala çok derin ve benim bilişsel becerilerimin sınırlarının ötesinde olan bir şeyi uyguluyor. Bir makinenin belirli bir konum veya kavramın X sayıda görüntüsünü kullanarak belirli bir durum için bir gerçekliği yeniden yapılandırmasına izin vermek, uygulamamızda hala çok güçlü bir anlatıdır. Çünkü benim için bu olay burada bitmiyor.”
Anadol, başkalarının makinenin sonuçlarını deneyimleme şeklinin de başka bir tasarım sorunu olduğunu açıklayarak devam ediyor:
“Veriler bir makinenin zihninden çıktığında, yepyeni bir süreç başlar; mimariyi tuval olarak kullanmak, duvarları tuvale dönüştürmek, verileri 3D veri heykeline dönüştürmek, büyük miktarda bilgiyi fiziksel ortamlara 3D olarak yazdırmak gibi. Hikâye, makine öğrendikten hemen sonra başlar ve bundan sonrası bambaşka bir yolculuktur. Yani bu, birden fazla yolu olan simbiyotik bir ilişkidir. Sanat eseri piyasaya çıkmadan önce perde arkasında devam eden çok sayıda etkileşimli düşünce tarzı var.”
Anadol’un inanılmaz çalışmasıyla siz de bizler kadar büyülendiyseniz dört gözle bekleyeceğiniz çok şey olduğundan emin olabilirsiniz. Sanatçı ve ekibi, Venedik Mimarlık Bienali ve birkaç ilginç proje üzerinde çalışıyor. “Nörobilim ile en ileri teknoloji algoritmalardan birinin üzerine çok sıkı çalışıyoruz.” diyor.
“Bundan çok memnun olsak da, karmaşık iç yapıları, insan hücrelerinin mikrokozmosunu gerçekten görselleştirebilmek için Harvard Üniversitesi’nden harika araştırmacılarla da çalışıyoruz. Ayrıca, 60 yıllık fotoğraf arşivlerini görselleştirmek için NASA / JPL ile işbirliği yapıyoruz. Son olarak, en önemlisi, verileri insanlık için çok daha amaçlı ve etkili bir şekilde kullanarak ortaya çıkardığımız çevreye duyarlı birçok projemizin olmasıdır. Bunlardan bir tanesi Riverside, Kaliforniya’da bulunan CARB’ın SoCal kampüsü (California Hava Kaynakları Kurulu) için yaptığımız bir çalışmadır.”
3. Dijital sanatçı Refik Anadol, NGV Trienali için Kuantum Hatıralar gibi inanılmaz eserler yaratmak için makine öğrenimini kullanıyor!
Kuantum Hatıralar, 200 milyondan fazla doğa görüntüsünü yorumlamak için bir algoritma kullanıyor. Bu sayede izlemesi büyüleyici ve girdap gibi dönen videolar oluşturulacak.
Kuantum Hatıralar- Refik Anadol
Kuantum Hatıralar- Refik Anadol
Kuantum Hatıralar- Refik Anadol
Kuantum Hatıralar- Refik Anadol
”Kuantum Hatıralar’ – Refik Anadol (fotoğraf: Tom Ross)
”Kuantum Hatıralar’ – Refik Anadol (fotoğraf: Tom Ross)Bu projeleri ve daha fazlasını Anadol’un web sitesinden takip edebilirsiniz: https://refikanadolstudio.com/
